Ergenlik (Adölesan) Dönemi
Çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemi ergenlik dönemi, olarak adlandırılır. Kızlarda 11-18, Erkeklerde 13-18 yaşlar arasını kapsar. Büyüme ve gelişmenin hızlı olduğu bir dönemdir. Ergenlik döneminde boy ve kilo hızla artar. En hızlı büyüme kızlarda 10-12 yaşta,erkeklerde ise yaklaşık 11-14 yaşında başlar. Kızlarda vücut ağırlığı ve boy uzunluğunda artış mensturasyondan (ilk adet kanaması) bir yıl öncedir. Vücut ağırlığındaki artış yaklaşık 20 yaşına kadar devam eder. Boy uzunluğunda artış ise kızlarda 17 yaştan sonra genellikle durur; fakat erkeklerde yavaşta olsa devam eder. Yaşam boyu sürebilecek davranışlar oluşmaya başlar. Vücudun şeklinde cinsiyet hormonlarına bağlı olarak farklılaşma görülür.Vücudun yağ dokusunda, kas ve kemik yapısında değişiklikler olur. Kız çocuklarında göğüs ve kalçalar belirginleşir. Erkeklerde vücut adaleli bir görünüm alır.
Yeterli ve dengeli beslenme ergenlik dönemi çocuklarının sağlığı, fiziksel büyüme, duygusal, sosyal, zihinsel gelişme ve olgunlaşma açısından önemlidir. Diğer gelişim dönemlerinde olduğu gibi yeterli, düzenli, ekonomik ve sağlıklı beslenme esastır.
Ergenlikte büyümenin hızlanmasıyla vücudun enerji ve besin öğelerine olan ihtiyacı artar. Günlük enerji ihtiyacı fiziksel aktivite ile ilgilidir.Sporla uğraşıyor veya hareketli ise enerji ihtiyacı da artar.Büyüme ve gelişme hızlı olduğu için günlük enerji ve protein ilebirlikte vitamin ve mineraller de verilmelidir. Enerji, protein eksikliği ile vitamin ve mineral eksikliğinin oluşturduğu engelleme ile boy artım hızı gecikir ya da azalır. Karbonhidrat ve yağdan zengin bir beslenme şişmanlığa yol açar. WHO (Dünya Sağlık Teşkilatı) tarafından hazırlanan listede ergenlik döneminde enerji gereksinimi aşağıdaki şekildedir.
Enerji Gereksinimleri
|
YAŞ
|
ERKEK
|
KIZ
|
-
|
kg
|
kg/kcal
|
kcal
|
kg
|
kg/kcal
|
kcal
|
10
|
33.9
|
74
|
2500
|
33.8
|
68
|
2300
|
11
|
36.7
|
71
|
2600
|
37.7
|
62
|
2350
|
12
|
40.2
|
67
|
2700
|
42.4
|
57
|
2400
|
13
|
45.5
|
61
|
2800
|
47.0
|
52
|
2400
|
14
|
51.7
|
56
|
2900
|
50.3
|
50
|
2500
|
15
|
56.6
|
53
|
3000
|
52,3
|
48
|
2500
|
16
|
60.1
|
51
|
3050
|
53.6
|
45
|
2420
|
17
|
62.4
|
50
|
3100
|
54.2
|
43
|
2300
|
18
|
63.7
|
49
|
3100
|
54.6
|
42
|
2270
|
19
|
65.0
|
47
|
3020
|
55.0
|
40
|
2200
|
Ergenlik döneminde gencin günlük enerji ve besin öğesi ihtiyacı yaptığı etkinliklerin derecesine ve süresine göre farklılık gösterir. Gençlerin cinsiyetlerine göre de beslenme ihtiyaçları farklılaşır. O nedenle günlük menü planlarken bu durum dikkate alınmalıdır.Ortalama olarak günlük menüde: 2.5 porsiyon süt ve türevleri; 2-2.5 porsiyon et yumurta, kuru baklagil; 3-;4 porsiyon sebze ve meyveler; 6-8 porsiyon tahıl ve türevleri (Kızlarda daha az olmalıdır.) yer almalıdır.